Sự kiện kinh tế - tài chính thế giới nổi bật nhất năm 2008

Sự kiện kinh tế - tài chính thế giới nổi bật nhất năm 2008

(CafeF) - Thế giới kinh tế - tài chính 2008 có những kỷ lục mà không bao giờ còn ai muốn nhắc tới: lạm phát, lừa đảo, phá sản, biến động khó lường của TTCK và thị trường hàng hóa.

1. Khủng hoảng tài chính toàn cầu dẫn đến “hồi cáo chung” của mô hình ngân hàng đầu tư

Khủng hoảng tài chính toàn cầu với khởi nguồn từ Mỹ bắt đầu trở nên căng thẳng và tàn phá thế giới từ tháng 9/2007 dẫn đến việc một loạt các tổ chức tài chính trên thế giới thua lỗ. Ban đầu là Merrill Lynch thua lỗ khoảng 8 tỷ USD trong quý 3/2008.

Tại Mỹ, từ đầu năm 2008 cho đến nay, có 25 ngân hàng đã buộc phải đóng cửa. Trong đó đáng kể nhất là việc ngân hàng IndyMac – từng là ngân hàng cho vay thế chấp lớn nhất của Mỹ sụp đổ và ngân hàng Washington Mutual – ngân hàng tiết kiệm lớn nhất của Mỹ đóng cửa vào ngày 25/09/2008. Ngân hàng WaMu sau đó đã thuộc về JP Morgan.

Đầu năm 2008, tại phố Wall có 5 ngân hàng đầu tư là Goldman Sachs, Morgan Stanley, Bear Stearns, Lehman Brothers và Merrill Lynch.

Bear Stearns về tay JP Morgan Chase. Lehman Brothers tuyên bố phá sản tháng 9/2008. Goldman Sachs và Morgan Stanley chuyển đổi sang mô hình hoạt động kết hợp của ngân hàng đầu tư và ngân hàng thương mại để có thể huy động vốn qua hoạt động tiền gửi. Mô hình ngân hàng đầu tư một thời nổi danh phố Wall chấm dứt.

Về phía châu Âu, các ngân hàng châu Âu cũng hoạt động đầy khó khăn. Ngân hàng UBS của Thụy Sỹ dưới tác động của khủng hoảng tín dụng thua lỗ 11,5 tỷ franc trong quý 1/2008.

Tháng 2/2008, chính phủ Anh quốc hữu hóa ngân hàng Norther Rock của Anh. Tháng 2/2008, sau vụ việc liên quan đến Jerome Kerviel, ngân hàng hàng đầu nước Pháp Societe Generale công bố thua lỗ do thất thoát tới 4,9 tỷ Euro.

Một loạt các tên tuổi lớn của ngành tài chính Nhật cũng thua lỗ do khủng hoảng tín dụng, cụ thể là Mitsubishi UFJ, Sumitomo Mitsui Financial Group Inc., Sumitomo Trust & Banking Co., Resona Holdings Inc. và Chuo Mitsui Trust Holdings Inc.

2. Biến động chóng mặt của lãi suất cơ bản trên thế giới

Từ cuối năm 2007, tỷ lệ lạm phát trên thế giới tăng cao. Giá các loại hàng hóa, đặc biệt là nhiên liệu và thực phẩm tăng chóng mặt. Ngày 20/12/2007, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc nâng lãi suất đối với các ngân hàng thương mại. Đó là lần thứ 6 trong năm Ngân hàng Trung ương Trung Quốc nâng lãi suất để kiềm chế Trung Quốc tăng trưởng quá nóng.

Trong hơn một nửa đầu năm 2008, các Ngân hàng Trung ương trên thế giới liên tục tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc ngày 12/06 giữ nguyên lãi suất để kiềm chế lạm phát lúc đó đang ở mức cao nhất trong 7 năm.

Ngân hàng Trung ương Ấn Độ ngày 11/06 nâng lãi suất cơ bản lên mức 8% do lạm phát đứng ở mức hai con số. Cùng trong tháng 6/2008, FED cũng thông báo về khả năng tăng lãi suất bởi thời gian này lạm phát tại Mỹ cũng tăng quá cao.

Ngân hàng trung ương châu Âu (ECB) ngày 03/07/2008 đã tăng lãi suất cơ bản của đồng euro từ 4% lên 4,25%. Đây là lần tăng lãi suất euro đầu tiên trong vòng một năm. Đề nghị tăng lãi suất đã được giám đốc ECB Jean-Claude Trichet đề cập đến từ tháng 6/2008, khi khu vực các nước sử dụng đồng euro (EU) có mức lạm phát vào tháng 6 ở mức cao nhất: 4%.

Cuối tháng 7/2008, Ngân hàng Trung ương Brazil cũng nâng lãi suất cơ bản đồng nội tệ lên mức 13%.

Xu thế này sau đó đã thay đổi khi tình hình kinh tế đi xuống, giá hàng hóa vì thế cũng hạ theo, kinh tế Mỹ, Nhật, châu Âu suy thoái, các Ngân hàng Trung ương hạ lãi suất không ngừng và đưa ra một loạt kế hoạch giải cứu cho nền kinh tế.

Đợt hạ lãi suất phối hợp lớn nhất diễn ra vào ngày 08/10/2008: FED giảm lãi suất xuống còn 1,5%. ECB hạ lãi suất xuống còn 3,75%. Ngân hàng trung ương Canada giữ mức lãi suất cơ bản ở mức 2,5%, Ngân hàng trung ương Anh cắt giảm lãi suất xuống còn 4,5% và Ngân hàng trung ương Thụy Điển để lãi suất ở mức 4,25%. Trước đó, Trung Quốc đã hạ mức lãi suất lần thứ hai trong vòng ba tuần xuống còn 6,93%.

Về phía FED, do kinh tế Mỹ chịu tác động quá mạnh từ khủng hoảng tín dụng, xu thế kéo dài từ tháng 9/2007 cho đến nay là liên tục hạ lãi suất cơ bản của đồng USD. Lần gần nhất, ngày 16/12/2008, FED cắt giảm lãi suất xuống mức từ 0% đến 0,25%. Đây là lần thứ 10 FED cắt giảm lãi suất trong 15 tháng.

Ngay sau khi FED hạ lãi suất, ngày 17/12/2008, Cơ quan quản lý tiền tệ Hồng Kông quyết định cắt giảm lãi suất sau khi FED đưa lãi suất USD về 0% vì tiền tệ Hồng Kông liên quan mật thiết với USD.

Sau khi Hồng Kông hạ lãi suất, đến lượt ngân hàng Nauy cũng đưa ra quyết định tương tự. Đến cuối tuần trước Ngân hàng Trung ương Nhật, vì những mối liên quan mật thiết đối với kinh tế Mỹ, cũng đã hạ lãi suất cơ bản của đồng Yên xuống mức 0,1% thay cho mức 0,3% trước đây. Ngân hàng Trung ương Anh quốc đã phát đi tín hiệu có thể đưa lãi suất cơ bản về mức 0%.

3. Thị trường vàng, dầu biến động khó lường

Năm vừa qua là một năm biến động hiếm thấy của giá vàng và giá dầu.

Giá vàng

Biến động của nhu cầu vàng trang sức và giá vàng từ quý 1/2001 đến hết quý 3/2008 (Nguồn: WGC)

Giá vàng: đường màu cam

Quý 1/2008: ngày 02/01/2008, ngày giao dịch đầu tiên của năm nay, giá vàng giao ngay đóng cửa ở mức 856,20 USD/ounce. Đầu năm 2008, đây là mức giá cao nhất trên thị trường vàng thế giới kể từ năm 1990.

Lo ngại về nguy cơ lạm phát tăng cao, nhà đầu tư ồ ạt chuyển sang thị trường này, giá vàng tăng không ngừng. Đỉnh cao với vụ việc ngân hàng Bear Stearns, USD trượt dốc thê thảm, giá vàng lập đỉnh cao 1.033,90USD/ounce ngày 17/03/2008. Mức biến động giá vàng trong quý 1/2008 là 14%.

Quý 2/2008: một quý không mấy tốt đẹp với giá vàng. Mức biến động là 25%, cao hơn khá nhiều so với mức 14% trong quý 1/2008.

Nhu cầu vàng giảm 19% trong quý 2 khi giá leo lên mức kỷ lục và giá biến động quá mạnh khiến những người mua vàng trang sức không dám mạnh tay tiêu dùng. Tổng nhu cầu vàng của thế giới giảm xuống mức 735,6 tấn so với 905,7 tấn một năm trước.

Giá vàng trung bình tại thị trường London quý 2 là 897,40USD/ounce, tăng 34% so với một năm trước và giảm so với quý 1.

Quý 3/2008: giá vàng hạ cả quý; thị trường vàng đầy u ám. Sau khi chạm mốc 950USD/ounce vào đầu quý 3/2008, giá vàng hạ và rơi xuống mức 750USD/ounce hồi giữa tháng 9/2008.

Tuy nhiên mức giá vàng trung bình trong quý vừa qua là 872USD/ounce, cao hơn 28% so với quý 3/2007 là 680USD/ounce.

Quý 4/2008: Mối lo giảm phát ám ảnh giá vàng, nhu cầu có tăng trở lại nhưng có hạn chế bởi nguy cơ giảm phát. Giá vàng có hồi phục nhất định. Sau vụ việc Ngân hàng Lehman Brothers sụp đổ, giá vàng có lập một đỉnh cao vào ngày 10/10/2008 là 950USD/ounce.

Từ đó đến nay, giá vàng dao động mạnh giữa tăng và giảm. Tuần gần nhất (15/12 – 19/12/2008) giá vàng tăng 2,1%.

Giá dầu

Biểu đồ biến động của giá dầu Brent tại thị trường London và chỉ số chứng khoán FTSE100 trong năm 2008 (Nguồn: FT)

Cuối năm 2007, chuyên gia phân tích thuộc Citigroup tại New York, Mỹ cho rằng giá dầu thô sẽ không thể giảm trong năm 2008 nếu kinh tế thế giới không suy thoái mạnh.

Họ dự đoán giá dầu sẽ khoảng 70-75 USD/thùng và khi đó các nước OPEC sẽ cắt giảm sản lượng như đã làm trong năm 2006 để ngăn cản giá dầu xuống quá thấp.

Không ai có thể ngờ giá dầu lên tới mức 147,27USD/thùng vào ngày 11/07/2008. Những yếu tố chính khiến giá dầu tăng trong khoảng thời gian từ đầu năm cho đến giữa tháng 7/2008 như sau: USD mất giá, căng thẳng về chính trị, trữ lượng dầu có phần hạn chế, hoạt động đầu cơ trên thị trường, tình hình thời tiết không mấy thuận lợi.

Từ sau thời điểm 11/07/2008, giá dầu đã trượt dốc không phanh. Trong phiên giao dịch ngày 19/12/2008 tại thị trường New York - Mỹ, giá dầu đã xuống mức 33,87USD/thùng. Tuần từ (15/12-19/12/2008), giá dầu có mức hạ theo tuần lớn nhất trong 17 năm.

4. Một loạt các nền kinh tế lớn bước vào suy thoái

Kinh tế Mỹ, kinh tế Nhật và kinh tế châu Âu đồng loạt bước vào suy thoái. Kinh tế Trung Quốc quý 3/2008 tăng trưởng chậm nhất trong 5 năm. Ngân hàng Thế giới dự báo kinh tế Trung Quốc năm 2009 sẽ chỉ tăng trưởng 7,5%, mức tăng trưởng thấp nhất từ năm 1991.

Nội các Nhật mới đây công bố dự báo kinh tế nước này sẽ không tăng trưởng trong năm 2009.

Tình hình kinh tế Hàn Quốc cũng không mấy sáng sủa hơn, ngày 03/12/2008 nước này công bố dự trữ ngoại tệ thấp nhất trong 4 năm.

Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo kinh tế Mỹ sẽ hồi phục vào đầu năm 2010. Thủ tướng Pháp nhận định năm 2009 không một nền kinh tế châu Âu nào không suy thoái.

Kinh tế Đức cũng chính thức bước vào suy thoái. Kinh tế Đức chuẩn bị có khoảng thời gian suy giảm dài nhất từ năm 1993. Năm 2009 kinh tế sẽ tiếp tục suy giảm, nhu cầu hàng hoá toàn cầu giảm, các công ty thu được ít lợi nhuận hơn và buộc phải cắt giảm chi phí cũng như tuyển mới nhân công.

Tại châu Á, ngày 10/10/2008, theo thông tin công bố, Singapore là nước đầu tiên tại khu vực này bước vào suy thoái. Kinh tế Nhật đã suy thoái. Kinh tế New Zealand hiện đã ở trong tình trạng suy thoái.

5. Thị trường chứng khoán thế giới suy giảm nghiêm trọng

Theo số liệu thống kê của Bloomberg, tính tới ngày 19/12, thị trường chứng khoán thế giới đã sụt giảm 46% giá trị so với hồi đầu năm, chỉ còn 32.000 tỷ USD.

Trên thị trường chứng khoán Mỹ, chỉ số S&P hạ 40% trong năm 2008, mức hạ lớn nhất từ Đại Khủng Hoảng những năm 1930. Nhiều chuyên gia dự đoán tình hình suy thoái kinh tế hiện nay sẽ tiếp tục đi xuống và nhà đầu tư chuẩn bị đón nhận thêm nhiều tin xấu trong năm 2009.

Lĩnh vực tài chính chịu ảnh hưởng lớn nhất, cổ phiếu của nhóm ngành tài chính đã giảm tới 60% trong năm nay. Cổ phiếu của Citigroup giảm 70%, Morgan Stanley giảm 72% và Goldman Sachs giảm 65%.

Cổ phiếu của nhóm ngành ô tô Mỹ hạ mạnh. Cổ phiếu của GM mất 87% giá trị trong năm nay.

Chỉ số MSCI của TTCK châu Á – Thái Bình Dương (trong đó có cả thị trường Nhật) đã giảm 44% trong năm 2008, mức hạ chưa từng có trong suốt hơn hai thập kỷ bởi khủng hoảng tín dụng đẩy những nền kinh tế lớn nhất thế giới vào suy thoái.

Tại thị trường châu Âu, cổ phiếu của toàn bộ 19 nhóm ngành mất điểm bởi kinh tế Nhật và châu Âu bước vào suy thoái lần đầu tiên từ Chiến tranh Thế giới thứ Hai. Kinh tế Mỹ rất khó khăn.

6. Năm 2008 – năm của những vụ lừa đảo chưa từng có của ngành tài chính

Pháp: Một nhân viên lừa đảo cả hệ thống ngân hàng

Tại ngân hàng lớn thứ hai của Pháp Societe Generale một nhân viên môi giới tại đây đã lừa các khách hàng của mình làm họ mất 4,9 tỷ euro (7,15 tỷ USD). Đây là một đòn mạnh nữa giáng vào ngành ngân hàng và chứng khoán thế giới vốn đang nhiều sóng gió.

Điều tra độc lập của 3 giám đốc ngân hàng cho thấy, Kerviel đã có một người khác giúp sức để thực hiện các giao dịch ảo. Họ đã phát hiện một bức thư điện tử khẳng định người này đã biết về kết quả các vụ giao dịch lừa đảo của Kerviel.

Hàn Quốc: Vụ lừa đảo theo hình thức đa cấp lớn nhất từ trước đến nay

Ngày 26/11/2008, Hàn Quốc phát hiện ra vụ lừa đảo tài chính theo hình thức kinh doanh đa cấp lớn nhất từ trước đến nay trong lịch sử nước này.

14 kẻ lừa đảo do Cho Hee Pal cầm đầu vì đã chiếm đoạt 3,9 ngàn tỉ won (2,6 tỉ USD) của hàng chục nghìn người đầu tư. Thủ đoạn lừa đảo như sau: thành lập một công ty có kinh doanh nhà tắm công cộng, trung tâm thẩm mỹ có tên BMC. Cho lừa gạt những người đầu tư vào công ty này rằng sẽ trả lãi 32% cho họ trong vòng 8 tháng. Do hám lợi, nhiều người đã mắc bẫy. Nhiều người có khả năng trắng tay vì vụ việc này.

Đức: 2 vụ bê bối của ngành ngân hàng lớn chưa từng có

Dữ liệu tài khoản của 21 triệu người Đức có thể đang trôi nổi trên thị trường "chợ đen" ở nước này. Ngày 06/12, nhóm điều tra của tạp chí Wirtschaftswoche – Đức đưa tin rằng có hai cá nhân đã tuyên bố bán một đĩa CD có chứa tên, địa chỉ và tài khoản của 21 triệu người Đức. Chi tiết về tài khoản ngân hàng của 21 triệu khách hàng tại các ngân hàng của Đức đang được rao bán trên thị trường với giá 15 triệu USD.

Ngân hàng LBB tại Berlin để mất dữ liệu của hàng ngàn thẻ tín dụng trong đó có cả số PIN của khách hàng. Theo Frankfurter Rundschau, thông tin về dữ liệu của thẻ tín dụng của khoảng 10 nghìn khách hàng đã được gửi nặc danh đến tòa báo của họ. LBB là ngân hàng lớn nhất của Đức, khách hàng của nhiều ngân hàng khác cũng sẽ phải chịu ảnh hưởng từ vụ việc.

Mỹ: Vụ gian lận tài chính lớn nhất lịch sử phố Wall

Với chiêu lừa ngoạn mục giống như cha đẻ của hình thức lừa đảo đa cấp Charles Ponzi, cựu chủ tịch Nasdaq một thời đã qua mặt rất nhiều tổ chức tài chính hàng đầu trên thế giới trong đó bao gồm Banco Santander, ngân hàng lớn nhất Tây Ban Nha; Royal Bank of Scotland, ngân hàng lớn thứ 2 của Anh; ngân hàng HSBC; Man Group, tổ chức quản lý quỹ đầu tư lớn nhất thế giới; Nomura Holdings của Nhật Bản; Societe Generale và Credit Agricole của Pháp; và tại Thụy Sĩ là Union Bancaire Privee.

Tổng số tiền lừa đảo lên tới 50 tỷ USD. Ông Bernard đã bị bắt và được vợ dùng 10 triệu USD để được quản thúc tại gia. Nhiều chuyên gia hiện cho rằng cho rằng thế lực của Madoff là một thế lực ngầm, ảnh hưởng đến nhiều nhân vật quan trọng tại Mỹ. Ủy ban chứng khoán Mỹ mới đây đã thừa nhận thiếu sót trong việc đã không phát hiện được vụ việc trong khoảng thời gian suốt 10 năm qua.

7. Thượng Nghị Sỹ Barack Obama trở thành Tổng thống thứ 44 của nước Mỹ - hi vọng về sự phục hồi kinh tế Mỹ và thế giới

Ngày 04/11/2008, người dân Mỹ đã chọn ra vị Tổng thống thứ 44 của Mỹ - ông Barack Obama.

Ông là Tổng thống da màu đầu tiên của nước Mỹ. Mới đây ông đã hoàn thành nội các mới, trong đó đáng chú ý nhất là cựu đối thủ của ông – bà Hillary Clinton trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đã trở thành ngoại trưởng trong nhiệm kỳ mới.

Ông đã hoàn thành việc bổ nhiệm nội các mới của mình - nội các đa sắc tộc nhất trong lịch sử nước Mỹ. Trong nội các của ông có ông Holder - một người da đen, Bộ trưởng Thương mại, Bill Richardson - người gốc Mỹ La tinh, Bộ trưởng Các vấn đề của cựu chiến binh Eric Shineki - người Mỹ gốc Nhật, Bộ trưởng Năng lượng Steven Chu - nhà vật lý từng đoạt giải Nobel người Mỹ gốc Trung Quốc và một số nữ quan chức, trong đó có bà Hillary Clinton - Ngoại trưởng Mỹ.

Ngoài ra gần đây, ông đã bổ nhiệm người giữ các chức vụ: Chủ tịch Ủy ban chứng khoán Mỹ, chủ tịch Ủy ban giao dịch hàng hóa tương lai, và một vị trí trong bộ máy đứng đầu của FED.

Theo tân Tổng thống Mỹ, chính quyền của ông không chỉ đa sắc tộc mà còn đa chính trị và đa nhân tài.

Ông đã đưa ra kế hoạch kích thích tăng trưởng kinh tế của chính phủ mới, dự kiến chi phí cho kế hoạch này lên tới 850 tỷ USD, tạo ra 2,5 triệu việc làm trong 2 năm tới cho người Mỹ. Trọng tâm của kế hoạch là đường sá, các dự án cơ sở hạ tầng, xây dựng trường học mới và phát triển công nghệ thân thiện với môi trường.

8. Năm 2008 – năm của một loạt những kế hoạch giải cứu nền kinh tế

Năm 2008, tình hình kinh tế thế giới diễn biến khó lường, các nhà hoạch định chính sách kinh tế đã phải công bố một loạt các biện pháp để cứu ngành tài chính, ngân hàng và nền kinh tế.

Mỹ: Kế hoạch hoàn thuế cho người dân với trị giá 152 tỷ USD bắt đầu thực hiện từ ngày 28/04/2008. Mục tiêu của kế hoạch hoàn thuế này là kích thích tiêu dùng. Tiêu dùng chiếm đến 70% tăng trưởng của kinh tế Mỹ.

Kế hoạch 700 tỷ USD được thông qua ngày 03/10/2008 ban đầu dùng để mua lại các tài sản xấu tại các ngân hàng và tổ chức tài chính Mỹ và sau này được chuyển hướng để hỗ trợ trực tiếp về vốn cho các ngân hàng. Cho đến nay, 355 tỷ USD trong kế hoạch đã được sử dụng hết. Bộ trưởng Bộ Tài Chính Henry Paulson đang kêu gọi sử dụng nốt số tiền còn lại.

Chính phủ Mỹ ngoài ra còn quốc hữu hóa AIG – tập đoàn bảo hiểm lớn nhất Mỹ và hai tập đoàn cho vay thế chấp bất động sản hàng đầu là Fannie Mae và Freddie Mac.

Ngày 19/12/2008, chính phủ đưa ra kế hoạch giải cứu ngành ô tô. Cụ thể hai hãng xe GM và Chrysler được vay 17,4 tỷ USD. Chính phủ Canada cũng tuyên bố hỗ trợ 3,3 tỷ USD cho quá trính tái cơ cấu của hai hãng này.

Châu Âu: các nhà hoạch định chính sách kinh tế châu Âu cũng tiến hành nhiều biện pháp cứu thị trường. Ngày 12/12, châu Âu công bố kế hoạch 267 tỷ USD kích thích tăng trưởng kinh tế. Làn sóng quốc hữu hóa ngân hàng tăng cao, danh sách bao gồm: Northern Rock Bradford & Bingley (Anh): Fortis và Dexia của (Bỉ); Hypo Real Estate (Đức) ; Kaupthing, Landsbanki, Glitnir (Iceland).

Châu Á: Các nhà hoạch định chính sách kinh tế châu Á cũng đưa ra một loạt các biện pháp cứu nền kinh tế.

Tháng 11/2008, Nhật Bản cho Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) vay khoảng 100 tỷ USD trong khoản vay tạm thời để giúp nước đang phát triển vượt qua khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Trung Quốc mới đây công bố kế hoạch 586 tỷ USD để kích thích tăng trưởng kinh tế và ngoài ra là kế hoạch dành 1.500 tỷ USD để phát triển lĩnh vực nông thôn.

Ngày 12/12/2008, Trung Quốc, Nhật và Hàn Quốc thông báo hợp tác hoán đổi tiền tệ.

9. Câu chuyện về đất nước có tỷ lệ lạm phát 231 triệu phần trăm

Tổng thống Mugabe là nhà lãnh đạo đáng chịu chỉ trích nhất trên thế giới. Trong 28 năm, ông đã cố gắng để biến một trong những nước giàu nhất khu vực tiểu Sahara thành một nước nghèo nhất thế giới.

Tại nước này vào thời điểm tháng 7/2008, Các hãng cung cấp dịch vụ điện thoại di động ở Zimbabwe đã tăng cước phí sử dụng dịch vụ lên 1.000% do lạm phát tăng quá cao.

Tháng 12/2008 Chính phủ Zimbabwe vừa chính thức kêu gọi quốc tế cứu trợ khẩn cấp để chống nạn dịch tả đang hoành hành tại nước này. Tại cuộc họp với các cơ quan cứu trợ quốc tế, Zimbabwe đã yêu cầu được hỗ trợ thuốc, trang thiết bị y tế và chi phí trả cho các nhân viên y tế.

Ngân hàng trung ương Zimbabwe vừa phát hành thêm tờ tiền 10 tỷ đô tương đương chưa đầy 20 USD. Đất nước Nam Phi từng rất thịnh vượng này đang phải đối mặt với lạm phát ở tốc độ như tên lửa.

10. Phá sản và vỡ nợ cấp quốc gia: Ecuador, Iceland, và Ukraina

Iceland

Khi cơn bão tài chính quét đến châu Âu, Iceland là nước đang phải gánh chịu hậu quả rất nặng nề. Những năm gần đây, ngành tài chính của nước này phát triển quá nhanh và ngày càng chiếm tỉ trọng lớn trong GDP, quốc đảo này đang phải đối mặt với nguy cơ “quốc gia phá sản”.

Ngày 07/10, Chính phủ Iceland tuyên bố đã liên hệ để vay 4 tỉ euro của Nga nhằm giải quyết tình hình tài chính trong nước.

Ngày 24/10, IMF thông báo đạt được thoả thuận sơ bộ về việc cho Iceland vay khoản tín dụng lên tới 2,1 tỷ USD trong vòng 2 năm. Ngày 19/11, Phần Lan, Thụy Điện, Nauy và Đan Mạnh sẽ hỗ trợ thêm 2,5 tỷ USD. Tháng 10/2008, tỷ lệ lạm phát của Iceland ở mức rất cao và nhiều khả năng có thể lên tới 75%.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho rằng, kinh tế ở Iceland, nước vừa thoát khỏi nguy cơ vỡ nợ cấp quốc gia nếu không được IMF cho vay tiền, sẽ sụt giảm khoảng 10% trong năm 2009.

Ecuador

Ecuador được vào Guinness là quốc gia có số lần tuyên bố mất khả năng trả nợ nhiều nhất: 6 lần, danh hiệu mà không một người Ecuador nào có thể tự hào.

Ngày 13/12, Ecuador từ chối trả một khoản lãi suất 30,6 triệu USD cho 510 triệu USD trái phiếu đáo hạn năm 2012 và có thời hạn chi trả lãi suất vào ngày 15/12. Thực chất theo nhiều chuyên gia đánh giá đây là chiêu bài kiếm lời từ trái phiếu của chính phủ Ecuador.

Ukraina

Trong số 3 nền kinh tế lớn nhất thuộc Liên Xô trước đây (Kazkhstan, Nga và Ukraina), Ukraina chịu ảnh hưởng nặng nền nhất của cuộc khủng hoảng kinh tế. Thép, ngành xuất khẩu chủ lực của Ukraine, bị thiệt hại nặng do giá giảm mạnh.

Theo Ủy ban Thống kê Quốc gia Ukraina, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Ukraine trong tháng 11 giảm tới mức kỷ lục 14% so với cùng kỳ năm 2007.

Tính đến 15/12/2008 Đồng hryvnia (UAH) của Ukraina, nước có chính phủ ủng hộ phương Tây, đã mất ½ giá trị trong 6 tháng.

Ngân hàng quốc gia của Ukraine công bố tổng số nợ nước ngoài trong 9 tháng đầu năm 2008 tăng gần gấp đôi lên 105 tỷ USD.

Ngọc Diệp

2008 GDP, Inflation, trade deficit and what lies ahead...

Năm 2008: GDP tăng trưởng 6,23%

Gói 6 tỉ USD gồm cả kích cầu từ chính sách và tiền tệ. Gói 1 tỉ USD sẽ hỗ trợ lãi suất trong năm 2009 để các ngân hàng bù lãi cho đối tượng cần hỗ trợ.

Chỉ số lạm phát của năm là 19.9%. Hai gói kích cầu 1 tỷ và 6 tỷ USD sẽ đồng loạt triển khai. Thông tin được công bố chiều 24/12, trong buổi họp báo của Văn phòng Chính phủ.

Chỉ số lạm phát 19,9%

Ông Võ Hồng Phúc, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư, công bố: năm 2008, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam là 6,23%, chỉ số lạm phát ở mức 19,9%.

Bên cạnh đó, tổng vốn đăng ký cấp mới và tăng thêm của các dự án đầu tư nước ngoài cả năm lên 64 tỉ USD, tăng 229,8% so với năm trước.

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Giàu, cả năm 2008, Ngân hàng Nhà nước đã có 3 lần điều chỉnh tăng lãi suất cơ bản từ 8,25%/năm lên 14%/năm và 5 lần điều chỉnh giảm từ 14%/năm xuống 8%/ năm.

Để tiếp tục đạt mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ ổn định trong kế hoạch dài hạn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đồng ý cho Thống đốc Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tỉ giá bình quân trên thị trường liên ngân hàng lên 3% được áp dụng từ ngày 25-12.

Theo đó, tỉ giá USD từ 16.494 đồng/USD sẽ tăng lên 16.989 đồng/USD.

So với quỹ dự trữ ngoại hối của năm 2007 là 20,3 tỉ USD thì mức dự trữ ngoại hối của năm 2008 chắc chắn sẽ cao hơn.

Trong khi các ngành khác gặp khó khăn thì ngành viễn thông đã đạt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Doanh thu bưu chính - viễn thông đạt 95.000 tỉ đồng (tăng 41% so với năm trước).

Tỉ lệ người sử dụng điện thoại là 92 máy/100 dân, trong đó 83% là điện thoại di động và 17% là điện thoại cố định.

Triển khai đồng loạt hai gói kích cầu

Theo đánh giá của Chính phủ, bên cạnh những thành tựu đạt được, năm 2009, VN sẽ đối mặt với nhiều khó khăn trong xu thế chung của toàn cầu. Chính vì vậy, để đạt được nhiệm vụ trọng tâm vừa được Chính phủ đề ra là “ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng 6,5%, giải quyết tốt các vấn đề an sinh xã hội”, việc triển khai các gói kích cầu là thực sự cần thiết.

Liên quan đến hai gói kích cầu 1 tỉ USD và 6 tỉ USD; ông Vũ Văn Ninh, Bộ trưởng Bộ Tài chính, cho biết: Gói 6 tỉ USD gồm cả kích cầu từ chính sách và tiền tệ.

Áp dụng chính sách dãn thuế, giảm thuế cho các doanh nghiệp nghĩa là Chính phủ sẽ không thu ngân sách từ 13.000 tỉ đồng – 15.000 tỉ đồng.

Tiếp tục chuyển nguồn vốn đầu tư từ ngân sách không sử dụng hết trong năm 2008 sang năm 2009 (những năm trước nếu không sử dụng hết trong năm sẽ không được chuyển sang năm sau); hỗ trợ cho đầu tư quốc doanh và đầu tư tư nhân... tổng cộng khoảng 43.000 tỉ đồng.

Chính phủ có kế hoạch phát hành thêm trái phiếu Chính phủ trị giá khoảng 20.000 tỉ đồng để đầu tư cho các công trình giao thông, thủy lợi, bệnh viện... Tổng cộng gói kích cầu trên dưới 100.000 tỉ đồng.

Riêng về gói 1 tỉ USD, Bộ trưởng Võ Hồng Phúc khẳng định để hỗ trợ lãi suất trong năm 2009 để các ngân hàng bù lãi cho đối tượng cần được hỗ trợ.

Hiện nay có hai mức bù lãi là 4% hoặc bù một nửa lãi suất đang được Chính phủ giao cho Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước bàn bạc, dự kiến công bố vào tuần sau.

Theo Mai Vân
NLĐ

USD tiếp tục lên 17.600 đồng/USD vào buổi chiều

(CafeF) - Giá vàng đột ngột tăng 260.000 đồng/lượng so với hôm qua. Tỷ giá USD trên thị trường tự do lên tới 17.600 đồng/USD sau khi NHNN điều chỉnh tỷ giá bình quân liên NH.

> Hôm nay, điều chỉnh tỷ giá ngoại tệ liên ngân hàng 3% / Giá USD chợ đen “vọt” lên 17.500 VND

Cụ thể, giá vàng SJC tại Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn niêm yết ở mức 17,51 triệu đồng/lượng ( bán ra) - mua vào 17,42 triệu đồng/lượng, tăng 260.000 đồng/lượng so với ngày hôm qua.

Trên thế giới, giá vàng giao vào tháng 2/2009 tăng 9,90USD/ounce tương đương 1,2% lên mức 848USD/ounce tại thị trường New York. Giá vàng giao kỳ hạn tăng 1,2% trong năm 2008.

Ông Leonard Kaplan, một chuyên gia về thị trường hàng hóa tại Illinois – Mỹ đưa ra dự báo năm sau có thể giá vàng sẽ về mức 600USD/ounce bởi nhu cầu hàng hóa nói chung sẽ giảm, người tiêu dùng không có nhiều tiền để chi tiêu.

Hôm nay NHNN chính thức điều chỉnh tỷ giá bình quân trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng lên mức 16.989 đ/USD tăng 494 đồng so với mức 16.494 đồng ngày 24/12. Mức giá giao dịch của các Ngân hàng thương mại ngày 25/12 là 17.000 - 17.350 đồng/USD (mua vào - bán ra)

Trên cơ sở đó, tại Vietcombank, tỷ giá mua bán được niêm yết là 17.180 - 17.350 đồng/USD.

Trên thị trường tự do, tỷ giá USD liên tục tăng. Giá mở cửa tại thị trường tự do ở mức 17.240 đồng (mua vào) -17.270 VND (bán ra) rồi tăng liên tục. Đến đầu giờ chiều USD đang ở mức 17.400 đồng (mua vào) – 17.600 đồng (bán ra).

Tuy nhiên theo lý giải tỷ giá USD tự do một phần điều chỉnh từ sự điều chỉnh của các NHTM và một phần do tâm lý nhiều hơn.

Theo NHNN, mặt bằng tỷ giá mới sẽ góp phần hỗ trợ xuất khẩu, kiểm soát nhập siêu và đảm bảo sự bền vững của cán cân thanh toán quốc tế. Đồng thời hạn chế tâm lý kỳ vọng tỷ giá sẽ tăng cao, tạo điều kiện cho Doanh nghiệp chủ động xây dựng phương án sản xuất kinh doanh ổn định. NHNN sẽ áp dụng các biện pháp cần thiết để giữ ổn định mức tỷ giá này.

Vũ Minh

Vietnam's Trade Deficit Widens to Record $17 Billion (Update2)

By Jason Folkmanis

Dec. 25 (Bloomberg) -- Vietnam's trade deficit widened to a record $17 billion in 2008, boosted by higher imports of equipment for projects such as the country's first oil refinery.

The gap expanded 21 percent from $14.1 billion a year earlier, according to preliminary figures from the General Statistics Office in Hanoi. Exports rose 29.5 percent to $62.91 billion and imports climbed 27.5 percent to $79.92 billion.

Vietnam's growing trade deficit created concern in the first half of a currency crisis. While the gap's slower growth since then has eased fears, analysts from companies including Credit Suisse Group AG and CLSA Asia-Pacific Markets forecast further trade deficits in years to come.

The government is pursuing ``an investment drive which continues to suck in imports,'' Anthony Nafte, a Hong Kong-based senior economist at CLSA Asia-Pacific Markets, wrote in a note sent last week. ``The current-account deficit will increase in 2009 as export revenues plummet and the investment drive prevents a steeper fall in imports.''

Morgan Stanley said on May 28 that Vietnam was heading for a ``currency crisis'' similar to that of Thailand's baht in 1997 because the current-account deficit was projected to widen to an ``unsustainably large'' level. The banking system and inflation rate are ``additional complicating factors,'' it had said.

Bank Lending

Vietnam's government tightened bank lending this year as part of an attempt to restrict imports and narrow the pace at which the trade shortfall was widening.

``The authorities have controlled the situation well,'' DWS Vietnam Fund Ltd. said in a note this month, referring to concern about the Vietnamese economy earlier in the year. There has been ``continued improvement in the balance of payments,'' DWS Vietnam said.

Imports in 2008 were led by foreign machinery and equipment purchases, which rose 22 percent to $13.61 billion. Vietnam's first oil refinery has been under construction all year at Dung Quat Bay in the central province of Quang Ngai, and is due to open in February 2009.

The refinery may reduce petroleum product imports, which rose 40 percent by value this year to $10.81 billion, while slipping 2 percent by volume. The average global price of crude oil has been 40 percent higher so far this year than in 2007.

Steel imports rose 24 percent by value to $6.34 billion while decreasing 5 percent by volume, based on the General Statistics Office figures.

Roads, Power Plants

``Even though economic growth is slowing, Vietnam still needs to develop infrastructure like its roads and power plants,'' said Alan Young, chief operating officer of Vietnam Industrial Investments Ltd., which operates steel plants in Vietnam. ``People will still need steel.''

Exports were paced in 2008 by crude oil, which climbed 23 percent by value to $10.45 billion while slipping 8 percent by volume. Garment shipments advanced 18 percent to $9.1 billion, the same pace of growth posted by Vietnamese footwear exports, which totaled $4.7 billion.

The impact of a tougher global economic environment may take as many as six months to show up in export figures, according to Shirley Justice, the Ho Chi Minh City-based chief Vietnam representative for Nike Inc., the world's largest athletic-shoe maker.

`We are already beginning to see the signs, through increased order cancellations,'' Justice said, in e-mailed comments.

To contact the reporters on this story: Jason Folkmanis in Ho Chi Minh City at folkmanis@bloomberg.net.

Last Updated: December 25, 2008 05:09 EST

Bức tranh thị trường nửa đầu năm 2009

Bức tranh thị trường nửa đầu năm 2009

Ông Mac Cana - Trưởng bộ phận nghiên cứu của HSC đã có trao đổi về những nhận định, đánh giá của ông về xu hướng TTCK Việt Nam trong thời gian tới.

Ngày 12/12, CTCP Chứng khoán TP. HCM (HSC) đã tổ chức buổi nói chuyện chuyên đề "Triển vọng nào cho TTCK năm 2009" do ông Fiachra Mac Cana, Trưởng bộ phận nghiên cứu của HSC phụ trách.

Ông Mac Cana đã có trao đổi về những nhận định, đánh giá của ông về xu hướng TTCK Việt Nam trong thời gian tới.

Thưa ông, giá cổ phiếu hiện nay đã xuống rất thấp, liệu chứng khoán đã là kênh đầu tư hấp dẫn nhất hay chưa?

Sự tăng hay giảm của giá chứng khoán phụ thuộc nhiều vào lượng tiền đổ vào thị trường. Chứng khoán và nhiều kênh đầu tư khác như vàng, trái phiếu, BĐS, tiền gửi… hoạt động theo nguyên tắc bình thông nhau.

Nhiều dự án BĐS và căn hộ cao cấp tại TP. HCM và Hà Nội vẫn đang trên đà giảm giá. TTCK sẽ chỉ xác lập đáy khi thị trường BĐS đi vào ổn định.

Tôi nghĩ thị trường BĐS có thể chạm đáy vào quý I/2009. Giá vàng trên thế giới có xu hướng giảm do NĐT lớn đã vay ngân hàng để đầu tư vào thị trường này và đang chịu áp lực bán ra để thu hồi vốn trả nợ ngân hàng. Giao dịch vàng trong nước trở nên trầm lắng và khó thu hút NĐT.

Việc tái cấp tín dụng BĐS hay sản xuất còn tiềm ẩn một số rủi ro, nên nhiều NHTM đang chọn cách mua trái phiếu. Tính thanh khoản của cả hệ thống tăng lên và nhiều ngân hàng dư thừa tiền mặt. Tuy nhiên, lãi suất cơ bản thời gian tới sẽ còn được cắt giảm mạnh, kéo theo lãi suất trái phiếu giảm theo.

Các NHTM sẽ không còn nhiều động lực để bỏ tiền vào trái phiếu, do đó một lượng tiền rất lớn có khả năng đổ vào TTCK. HSC đã tiếp đại diện một số NHTM tìm kiếm sự tư vấn, nhiều ngân hàng đã muốn quay trở lại thị trường cổ phiếu.

Thời gian gần đây, lãi suất huy động dù giảm nhưng lượng tiền gửi trong các ngân hàng, đặc biệt là ngân hàng quốc doanh vẫn tăng lên.

Điều đó chứng tỏ NĐT đang lo ngại các rủi ro tiềm ẩn ở các kênh đầu tư khác, trong đó có cổ phiếu. Vì vậy, thời điểm hiện tại chưa thể kỳ vọng một lượng tiền lớn từ tiền gửi ngân hàng đổ vào TTCK.

Tuy nhiên, "niềm tin của NĐT cũng thay đổi như thời tiết", ngay khi thị trường có dấu hiệu phục hồi trạng thái tâm lý này sẽ thay đổi nhanh chóng.

Ông phác họa thế nào về bức tranh kinh tế Việt Nam nửa đầu năm 2009?

Tôi nghĩ lãi suất cơ bản có thể hạ xuống 8% trong vòng vài tháng tới khi lạm phát đã không còn là mối lo ngại. Xuất nhập khẩu đã giảm dần trong vài ba tháng qua, tuy nhiên khó khăn thực sự với các doanh nghiệp xuất khẩu còn ở phía trước, diễn ra vào quý I/2009.

Xuất khẩu giảm có ảnh hưởng đến kinh tế Việt Nam trên cả hai phương diện tăng trưởng GDP và chênh lệch cán cân thanh toán. Thâm hụt mậu dịch sẽ có, nhưng tôi nghĩ chỉ ở mức nhẹ do lượng nguyên liệu nhập khẩu cũng giảm vì các khó khăn trong sản xuất. NĐT nên quan tâm đến thâm hụt thương mại, vì nó liên quan đến dự trữ ngoại hối và điều này gây sức ép lên tỷ giá.

Tỷ giá lại gây ảnh hưởng đến dòng vốn nước ngoài chảy vào và chảy ra. Tôi nghĩ đầu năm 2009, sức ép lên tỷ giá tuy có nhưng không cao và mức mất giá của VND không nhiều so với hiện nay.

Các TTCK lớn vừa qua phục hồi đáng kể. Ông nhìn nhận việc này ra sao?

Chúng ta có thể thấy vừa qua các TTCK lớn trên thế giới phục hồi và câu hỏi với NĐT trong nước là các TTCK lớn đã chạm đáy chưa? Bởi lẽ có mối liên hệ tâm lý và tác động gián tiếp của cuộc khủng hoảng toàn cầu hiện nay với TTCK trong nước.

Chúng ta đều biết động thái ngân hàng trung ương nhiều nước đã cắt giảm lãi suất và bơm tiền ra lưu thông. Số tiền này đã chảy vào thị trường cổ phiếu. Tôi nhìn nhận sự phục hồi này chủ yếu là do các yếu tố giao dịch và chỉ xảy ra trong ngắn hạn…

Ông đánh giá thế nào về giao dịch của nhà ĐTNN thời gian gần đây?

Như tôi đã viết trong các báo cáo ngày của HSC, có hai nhóm nhà ĐTNN có tổ chức hoạt động ở Việt Nam. Một là các quỹ đóng huy động vốn để đầu tư vào Việt Nam.

Nhóm thứ hai là các quỹ mở hoặc đầu tư qua hình thức ủy thác. Vài tháng qua, việc bán ra của khối nhà ĐTNN chủ yếu do nhóm thứ hai gây sức ép lên thị trường. Các số liệu thống kê giao dịch gần đây cho thấy áp lực bán của họ đã giảm nhiều.

Trên thị trường trái phiếu, nhà ĐTNN cũng đã bán ra một lượng khá nhiều vì quan ngại về vấn đề tỷ giá. Tuy nhiên, tôi nghĩ số lượng trái phiếu nhà ĐTNN muốn bán tiếp cũng không còn lớn. Nhưng nếu NHNN hạ mức lãi suất cơ bản xuống dưới 8% trong thời gian 1 - 2 tháng tới, thì tình hình có thể sẽ rất khác.

Vậy theo ông, xu hướng thị trường trong thời gian tới ra sao?

Trong ngắn hạn, thị trường có thể phục hồi nhưng sự phục hồi này chưa mang tính chất bền vững, bởi nhiều ẩn số thị trường chưa có đáp án ở thời điểm hiện nay.

Vì vậy, VN-Index giao động tăng, giảm 20% quanh ngưỡng 300 điểm và đáy của thị trường xác lập vào quý I/2009. Nhưng TTCK là nơi phản ánh các kỳ vọng nên TTCK Việt Nam giống như TTCK nhiều nước khác, sẽ xuống đáy trước kinh tế xuống đáy và phục hồi sớm hơn nhiều.

Theo Giang Thanh
ĐTCK

LienVietBank

LienVietBank: Tạm ứng cổ tức năm 2008 tỷ lệ 9%

(CafeF) - Ngân hàng TMCP Liên Việt đang lấy ý kiến cổ đông về việc tạm ứng cổ tức năm 2008 với tỷ lệ 9% và thông qua việc góp vốn của cổ phần của LienVietBank.

Theo đó, năm 2009 ngân hàng sẽ trả tiền tạm ứng cổ tức cho tất cả cổ đông là 297 tỷ đồng, tương đương 9% vốn điều lệ của LienVietBank.

Gồm tạm ứng cổ tức đợt 1-2008: 165 tỷ đồng, tương đương 5% vốn điều lệ. (việc này đã thực hiện theo thông báo ngày 9/10/2008 của Ngân hàng này).

Tạm ứng cổ tức đợt 2/2008: 132 tỷ đồng, tuơng đương 4% vốn điều lệ. Thời gian thực hiện : 31/12/2008.

Phần cổ tức còn lại (nếu có) sẽ chia sau khi tiến hành Đại hội cổ đông LienVietBank (dự kiến trong quý I năm 2009).

Về việc góp vốn mua cổ phần, LienVietBank xin ý kiến cổ đông ủy quyền hoàn toàn cho Hội đồng quản trị quyết định việc đầu tư góp vốn, mua cổ phần của ngân hàng trong năm 2008 và 2009.

Tính tới tháng 11, sau 5 tháng hoạt động, LienVietBank đã huy động được trên 4.000 tỷ đồng, đưa tài sản lên gần 8.000 tỷ đồng với tổng dư nợ đạt được trên 1.500 tỷ đồng và lợi nhuận đạt trên 300 tỷ VNĐ.

Vũ Minh
http://cafef.vn/2008121004403316CA34/lienvietbank-tam-ung-co-tuc-nam-2008-ty-le-9.chn

Những thống kê giật mình về Việt Nam

Những thống kê giật mình

Việt Nam đã bị bỏ lại quá xa bởi các nước khác trong khu vực, cho dù đã đạt được thành tựu tăng trưởng kinh tế cao trong một thời gian dài.

Báo cáo phát triển Việt Nam 2009 của ngân hàng Thế giới nhận xét, Việt Nam tụt hậu về kinh tế tới 51 năm so với Indonesia, 95 năm so với Thái Lan và 158 năm so với Singapore.

Các chuyên gia của ngân hàng Thế giới đưa ra bảng xếp hạng này căn cứ vào hai tiêu chí.

Thứ nhất, thu nhập bình quân đầu người trong năm 2007 của Việt Nam là 836 USD so với 1.918 USD của Indonesia, 3.850 USD của Thái Lan, và 35.163 USD của Singapore.

Thứ hai, tốc độ tăng trưởng thu nhập trên đầu người tính theo giá cố định trong giai đoạn 2001 – 2007 ở bốn nước theo thứ tự trên là 6,5%, 4,8%, 4,8% và 4,0% một năm.

“Những tính toán này hoàn toàn là giả thuyết,… nhưng cân nhắc các tốc độ này thì thực tế Việt Nam sẽ phải rất lâu mới theo kịp được”, các chuyên gia của ngân hàng Thế giới nhận định.

Mặc dù thừa nhận, đánh giá này có thể là “mạo hiểm” và “nhạy cảm”, nhưng đây là lần đầu tiên một đối tác phát triển của Việt Nam chính thức đưa ra tính toán này.

Đánh giá này không mới, nhưng rõ ràng nó cho thấy chặng đường phía trước dài thế nào để đất nước này vượt qua, cho dù đã đạt được những thành tựu về tăng trưởng và xoá đói giảm nghèo trong gần 15 năm qua.

Trong khi đó, trên bình diện quốc tế, những nỗ lực cải cách của Việt Nam nhằm tạo ra môi trường kinh doanh thông thoáng hơn đang có xu hướng chậm lại.

Theo đánh giá của ngân hàng Thế giới, chỉ số năng lực cạnh tranh của Việt Nam là 104 năm 2007, 91 năm 2008 và 92 năm 2009 trên 178 quốc gia được đánh giá. Theo bảng xếp hạng này, Việt Nam đứng đầu nhóm các quốc gia xếp hạng thấp.

Ngoài ra, theo đánh giá của diễn đàn Kinh tế thế giới, hầu hết các tiêu chí cạnh tranh trong kinh doanh của Việt Nam đều ở dưới mức trung bình, thực không vượt quá năm điểm.

Theo đánh giá của tổ chức Minh bạch quốc tế, Việt Nam được xếp 2,6/10 điểm năm 2007 và 2,7/10 điểm năm 2008. Hai chỉ số này cho thấy, tham nhũng vẫn đang ở mức rất cao.

Ông Trần Hữu Huỳnh, trưởng ban Pháp chế của phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam nhận xét: “Rõ ràng, vị trí của Việt Nam đã không có sự thay đổi theo các đánh giá của cả ba tổ chức quốc tế trong ba năm gần đây”.

Về phương diện trong nước, nhiều thủ tục hành chính và rào cản kinh doanh đang có xu hướng tăng mạnh làm ảnh hưởng đến sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân – nguồn hy vọng để thu hẹp khoảng cách tụt hậu kinh tế của Việt Nam với các nước.

Theo kết quả khảo sát của VCCI, gần như không hề có cải thiện nào trong năm tiêu chí gây khó khăn nhất trong việc kinh doanh trong ba năm qua. Các tiêu chí đó bao gồm vốn, đào tạo lao động, đất đai, cải cách hành chính, cơ sở hạ tầng.

Rõ ràng, phần lớn các khó khăn này nằm về phía trách nhiệm của Nhà nước.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, nếu Việt Nam cải cách được các thủ tục hành chính công thành công, thì nền kinh tế có thể tiết kiệm được từ 13.000 – 30.000 tỉ đồng/năm (tương đương với 800 triệu đến 1,3 tỉ USD).

Giám đốc dự án nâng cao năng lực cạnh tranh Jim Winkler nói: “Có hàng chục ngàn thủ tục từ 20 năm trước đang tồn tại và không phù hợp với nền kinh tế thị trường mà Việt Nam đeo đuổi… thành thực mà nói, rất khó giải quyết chuyện này”.

Nhưng có mâu thuẫn không giữa môi trường kinh doanh yếu kém như vậy với con số FDI cam kết ở mức kỷ lục 61 tỉ USD năm 2008?

Ông Trần Đình Thiên, viện trưởng viện Kinh tế Việt Nam nhận xét: “Môi trường kinh doanh yếu như thế cho thấy lượng FDI kỷ lục đổ vào Việt Nam trong 2008 chưa hẳn đã thể hiện được sự tin tưởng của các nhà đầu tư quốc tế”.

Trong báo cáo của mình, các chuyên gia của ngân hàng Thế giới nhận xét, không ai có thể nói được liệu Việt Nam sẽ đi theo vết xe đổ của Liên Xô cũ hay thành công về phát triển kinh tế như Mauritius.

“Mặc dù khả năng sau có vẻ hợp lý hơn, song nó hoàn toàn tuỳ thuộc vào các quyết sách kinh tế sẽ được đưa ra trong những năm tới”, họ kết luận.

Theo Tư Giang

Thị trường xe ô tô cuối năm vẫn ế

Thị trường xe ô tô cuối năm vẫn ế

Giá xe nhập khẩu đã giảm, nhưng ít khách mua

Năm trước, muốn có xe đi tết khách phải trả thêm cả nghìn USD hoặc phải chờ 3 – 6tháng, thì nay khách được giao xe ngay, bán đúng giá, nhưng các điểm bán xe vẫn vắng khách.

Không chỉ có xe mới tiêu thụ khó mà thị trường xe cũ cũng ít khách. Một tháng trước, giá xe cũ đời 2007 rao bán ở tầm 450 triệu đồng/chiếc, nay đã hạ xuống còn 400 triệu đồng/chiếc.

Cuối năm, xe vẫn bán chậm

Thống kê của hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) trong tháng 10.2008, lượng xe lắp ráp trong nước tiêu thụ được 5.679 chiếc, tăng 499 chiếc so với tháng trước, giảm 26% so với cùng kỳ năm trước.

Cùng thời điểm này năm ngoái, nhiều doanh nghiệp không có xe để bán. Khách hàng muốn có xe chạy tết phải chi thêm cho đại lý vài nghìn USD. Bây giờ, xe giao ngay, giá hạ mà người mua chẳng thấy.

Còn các nhà nhập khẩu xe không còn nhập về ồ ạt như trước mà đang lo giải quyết lượng hàng tồn. Nhiều đại lý, salon xe cố gắng giải phóng xe tồn từ đầu năm. Ông Nguyễn Thăng Long, chủ salon Auto Pesco, cho biết: “Đang chịu lỗ vài trăm nghìn USD với những siêu xe Rolls-Royce nhập về. Hiện salon còn khoảng 50 chiếc xe cao cấp chưa bán được”.

Tình hình khó khăn khiến cho cung cách vận chuyển cũng thay đổi. “Năm ngoái, người ta chấp nhận đưa xe về bằng máy bay với mức phí 17.000 USD/chiếc. Bây giờ, phần lớn các xe được nhập về theo đường tàu biển với mức phí khoảng 3.000 USD/chiếc” – ông Long cho biết thêm.

Nhiều doanh nghiệp lo ngại việc áp dụng luật Thuế tiêu thụ đặc biệt mới với các mức thuế tăng cao dành cho xe từ chín chỗ ngồi trở xuống áp dụng từ 1.4.2009 khiến cho thị trường xe tiếp tục đình đốn. Theo giới kinh doanh, dự kiến phải đến quý 3 năm sau thị trường xe mới có cơ hội khởi sắc khi tình hình kinh tế được cải thiện.

Phí cao, xe cũ khó bán

Ông Nguyễn Đắc Dũng, chủ salon ô tô Hùng Dũng (đường Cộng Hoà, Tân Bình), cho biết: “Giá xe cũ tiếp tục giảm xuống khoảng 2.000 – 3.000 USD/chiếc so với cách đây hai tháng. Giá hạ nhưng lượng xe bán ra giảm. Trước đây trung bình bán được 30 chiếc/tháng, nay còn khoảng chục chiếc”.

Việc tăng phí trước bạ hồi cuối tháng 8 vừa qua gây ảnh hưởng không nhỏ đối với thị trường xe cũ. Kể từ ngày 25.8, phí trước bạ đã tăng đồng loạt lên 10% từ mức 2% đối với xe cũ, 5% đối với xe nhập khẩu.

Một khách hàng mua xe tính toán: “Một chiếc xe cũ có giá 500 triệu chúng tôi phải chi ra 50 triệu đóng phí trước bạ là quá nhiều. Thà tôi bỏ ra thêm ít tiền mua chiếc xe mới thì hay hơn”.

Chủ một salon xe tại quận 1 thừa nhận thực trạng, nhiều người mua xe cũ chẳng cần làm thủ tục đăng ký mới mà chỉ làm giấy sang tên là xong, né phí trước bạ.

Theo thống kê của cảnh sát giao thông tại điểm đăng ký xe hơi 282 Nơ Trang Long (quận Bình Thạnh), số lượng xe đăng ký tại TP.HCM giảm mạnh trong hai tháng qua.

Lượng xe được đăng ký trong tháng 8 là 3.819 chiếc. Nhưng sang tháng 9, số lượng này chỉ còn 1.595 chiếc; tháng 10 là 1.905 chiếc. Trong khi đó, lượng xe gia đình mới từ năm tới tám chỗ, tiêu thụ ở phía Nam tương ứng trong tháng 9 và 10 là 2.290 chiếc và 2.547 chiếc.

Theo Nguyên Tuấn
SGTT

Nới rộng biên độ tỷ giá USD/VND lần thứ tư trong năm

Nới rộng biên độ tỷ giá USD/VND lần thứ tư trong năm

n Minh Đức Thứ năm, 6/11/2008, 23:32 (GMT+7)

Lần thứ tư liên tiếp kể từ đầu năm, biên độ tỷ giá USD/VND được nới rộng – một mật độ chưa từng có trong lịch sử...Lần thứ tư liên tiếp kể từ đầu năm, biên độ tỷ giá USD/VND được nới rộng – một mật độ chưa từng có trong lịch sử. Chiều 6/11, Ngân hàng Nhà nước thông báo nới rộng biên độ tỷ giá USD/VND từ +/-2% lên +/-3%. Đây là lần thứ tư liên tiếp kể từ đầu năm Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh biên độ này, từ +/-0,5% lên +/-0,75% đầu năm 2008, lên +/-1% kể từ ngày 10/3, lên +/-2% kể từ ngày 27/6 và từ ngày 7/11 lên +/-3%. Đây cũng là mật độ điều chỉnh dày chưa từng có trong lịch sử. Trước đó, trong vòng 5 năm (từ 2002 – 2006) biên độ tỷ giá chỉ được điều chỉnh 2 lần. Về lần điều chỉnh này, ngày 6/11, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Quyết định số 2635/QĐ-NHNN cho phép các tổ chức tín dụng được phép hoạt động ngoại hối ấn định tỷ giá mua bán giao ngay giữa VND và USD trong biên độ ±3% so với tỷ giá bình quân liên ngân hàng, tăng ±1% so với mức ±2% áp dụng trước đó. Theo Ngân hàng Nhà nước, quyết định trên sẽ tạo điều kiện để tỷ giá điều chỉnh linh hoạt hơn, phản ánh sát tình hình cung cầu ngoại tệ trên thị trường, bảo đảm tăng trưởng kinh tế hợp lý, bền vững. “Trong thời gian đầu khi áp dụng biên độ tỷ giá mới, các tổ chức tín dụng có thể sẽ không sử dụng hết biên độ được phép. Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ áp dụng các biện pháp cần thiết để đảm bảo sự ổn định tương đối của tỷ giá trong biên độ mới”, Ngân hàng Nhà nước dự tính. Cuối ngày 6/11, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), ngân hàng chiếm thị phần lớn nhất trong thanh toán quốc tế và có hoạt động kinh doanh ngoại tệ mạnh cho biết, từ ngày 7/11, ngân hàng này sẽ điều chỉnh giá USD bán ra nhưng chắc chắn sẽ không đến mức trần cho phép của biên độ mới. Trong Quyết định số 2635/QĐ-NHNN cũng nêu rõ, ngoài tuân thủ biên độ mới, chênh lệch tỷ giá mua và bán tại các ngân hàng sẽ do các tổng giám đốc ngân hàng đó tự ấn định. Còn trên thị trường tự do, theo dự báo của ông Nguyễn Phước Thanh, Tổng giám đốc Vietcombank, giá USD bán ra có thể tăng mạnh trong những ngày đầu, theo phản ứng tâm lý, nhưng sau đó sẽ sớm ổn định. Còn theo Vụ Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước), biên độ rộng hơn tỷ giá sẽ có điều kiện biến động mạnh hơn, nhưng nhà quản lý sẽ bám sát thị trường, chủ động ứng phó; và với biên độ đó, những biến động của thị trường sẽ vẫn nằm trong tầm kiểm soát. Theo ông Nguyễn Phước Thanh, Tổng giám đốc Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Tôi cho rằng thứ nhất là để cho tỷ giá giữa VND và USD linh hoạt hơn, hiệu quả hơn, sát với điều kiện thị trường hơn. Khi nới rộng như thế ngân hàng và doanh nghiệp sẽ chủ động hơn; đường rộng hơn thì anh đi đứng thuận lợi hơn. Nhưng khi tính thị trường lớn hơn đòi hỏi sự năng động của doanh nghiệp và ngân hàng phải tốt hơn mới thích ứng được. Thứ hai, nới biên độ như thế cũng để kích thích xuất khẩu. Qua đợt chống lạm phát mạnh, cộng với sự suy giảm của kinh tế thế giới thì có những vấn đề trì trệ phát sinh. Nới biên độ có thể để tỷ giá tăng cao hơn, từ đó tạo điều kiện để các doanh nghiệp xuất khẩu đỡ khó khăn. Kinh tế thế giới suy thoái tác động đến xuất nhập khẩu của mình rất lớn. Giá bán bị giảm sút, thị trường tiêu thụ giảm đi thì xuất khẩu trì trệ. Việc nới biên độ là nhằm tháo gỡ khó khăn này. Nếu tỷ giá không tăng lên thì nhiều doanh nghiệp xuất khẩu sẽ bị thua lỗ. Xét theo mục đích này thì đây là một điều chỉnh mang tính tích cực. Từ vấn đề kích thích xuất khẩu, tỷ giá tăng lên cũng sẽ giảm được nhập khẩu, từ đó giảm được nhập siêu. Những nhà nhập khẩu sẽ phải tính toán lại thôi. Tăng xuất khẩu là để hạn chế nhập siêu. Thứ ba, là thời gian qua đồng USD đã tăng giá so với các đồng tiền khác trên thế giới, như tăng so với đồng EURO khoảng 10%, với đồng tiền của một số nước trong khu vực từ 5% - 7%... Mình cũng điều chỉnh theo hướng đó để phù hợp hơn, nhất là khi mình hội nhập, không thể đóng cửa và kìm nén. Còn với diễn biến của ngoại tệ trên thị trường trong nước thời gian qua vẫn bình thường. Không phải do cung – cầu mất cân đối mà đẩy giá lên

Australian dollar rebounds: a week of highs and lows

Allison Jackson | October 31, 2008

THE Australian dollar staged a double-digit rebound against the greenback and the yen this week after risk appetites improved.

The Aussie surged nearly 15 per cent against the US dollar and 22 per cent against the yen after the Reserve Bank intervened three times to prop up the battered currency and United States and Chinese central banks slashed interest rates.

The local currency had plunged to a five-and-a-half-year low against the US dollar and the lowest level against the yen since the end of World War II this week as investors dumped risky bets amid fears over the deteriorating world economy.

Just three months ago investors were speculating the Aussie could reach parity with the US dollar after touching a 25-year peak against the greenback on the coat-tails of booming prices for Australia’s rich mineral resources, the country’s high interest rates and confidence that China’s economy would protect Australia from a sharp downturn.

But the commodity bubble has burst, with oil sliding 54 per cent from its July peak just in three months, and what started a year ago as the US sub-prime mortgage crisis has morphed into a global financial crisis that has slammed the biggest economies.

And the Reserve Bank has cut official rates by a total of 125 basis points.

Investors earlier this week were debating whether the Aussie would fall below US60c. Now some analysts predict the Aussie could move back up to US70c or even US80c by the end of this year, even if the Reserve Bank cuts interest rates further.

The Aussie slumped to US60.1c on Tuesday, the lowest level since April 2003 and 40 per cent below July’s 25-year peak of US98.49c, before rallying to US68.9c on Thursday and by late this afternoon, it was trading at US67.19c.

Against the yen, the Aussie traded as low as Y55.10 before recovering a fifth of its value two days later to trade above Y65 – it now trading around Y66.01.

ANZ Investment Bank senior currency strategist Tony Morriss said the Federal Reserve’s move to sign currency swap agreements with Korea, Singapore, Mexico and Brazil this week supported the Aussie.

As did Reserve Bank deputy governor Ric Battellino’s comments yesterday that stubborn inflation would limit further interest rate cuts in Australia and that the country was on track to avoid a recession.

NAB Capital head of currency strategy John Kyriakopoulos said the bounce in global equity markets this week also helped boost confidence and gave investors the courage to buy higher-yielding currencies.

“A further easing in fears of a deep and prolonged global recession was evident, which boosted the Australian dollar across the board,” said Mr Kyriakopoulos.

Dollar Regains Haven Status as Deutsche Bank Says Buy

Dollar Regains Haven Status as Deutsche Bank Says Buy

By Agnes Lovasz

Oct. 27 (Bloomberg) -- The dollar is reasserting its status as the world's reserve currency as investors seek a haven from plunging emerging-market stocks and bonds.

The ICE futures exchange's U.S. Dollar Index, which tracks the greenback against six trading partners, rose last week the most in more than four decades as the dollar soared to a two- year high versus the euro and reached its strongest in six years against the U.K. pound. A global grab for dollars has pushed the index up 22 percent since July 15 to the highest since April 2006.

The sell-off in emerging markets may ``set the stage'' for bigger gains, says Barclays Capital in London. Demand for the safety of Treasuries is turning the foreign-exchange market into a ``one-way street,'' according to Frankfurt-based Deutsche Bank AG, the world's biggest currency trader. BNP Paribas SA, the most-accurate forecaster in a 2007 Bloomberg survey, says the dollar may return to parity with the euro in coming months.

The global crisis ``is manifesting into dollar strength,'' said Hans-Guenter Redeker, the London-based global head of currency strategy at BNP Paribas.

Last week the Dollar Index surged 4.9 percent to 86.44, as the greenback climbed 5.9 percent to $1.2623 per euro and strengthened 8 percent to $1.5897 to the pound. Its biggest gain came against the Australia dollar, rising 11.6 percent, followed by a 10.7 percent increase versus the New Zealand dollar and an 8.8 percent advance versus the South Africa rand.

Crisis Intensifies

Investors, banks and even companies are scooping up dollars to repay loans denominated in the currency as the 14-month-long credit crisis intensifies.

Banks have extended about $2.5 trillion in foreign-currency loans to emerging markets, according to Barclays, which cited data compiled by the Bank for International Settlements in Basel, Switzerland. Some 70 percent of the claims on developing nations in Asia mature in less than one year, while the amount for emerging European countries is 43 percent.

``Deleveraging, which has been going on in developed countries for at least 12 months, has just begun in the developing world,'' a Barclays team led by London-based David Woo wrote in an Oct. 23 report. ``The increasing difficulty facing developing countries to roll over their foreign-currency loans may set the stage for even greater strengthening of the dollar.''

Emerging Markets Tumble

Yields on emerging-market dollar-denominated bonds climbed to 8.62 percentage points more than Treasuries last week as investors dumped the securities, up from 3 percentage points at the start of September, according to the JPMorgan Chase & Co. EMBI+ Index. The MSCI Emerging Markets Index fell to a five-year low as stocks from Brazil to Korea tumbled on speculation developing nations will find it harder to service foreign debt.

Demand for dollars can be seen in the Treasury market, where the Federal Reserve's holdings of U.S. government debt on behalf of foreign central banks and institutions have increased by $60.1 billion this month to $1.56 trillion. That's the biggest monthly gain on record.

``Combined with rapid dollar repatriation and U.S. banks having grown increasingly reluctant to lend dollars to banks abroad, this has generated a sustained demand for dollars,'' a Deutsche Bank team led by Bilal Hafeez, global head of currency strategy in London, wrote in an Oct. 24 report.

Dollar Questioned

When the euro was rallying 38 percent from November 2005 through July, economists said the dollar was in danger of losing its primacy. The euro's share of global central bank reserves rose to 27 percent at the end of March from 17 percent in 2000, according to the International Monetary Fund in Washington. The dollar's share fell to 62.5 percent from 72.1 percent.

As recently as April, the National Bureau of Economic Research, the group that determines when recessions begin and end, said the euro may become the world's reserve currency in the next seven years. Jeffrey Garten, a professor of international trade at the Yale School of Management in New Haven, Connecticut, and undersecretary for commerce and international trade in the Clinton administration, said in November the world was undergoing a ``rebalancing'' of economic power.

The prospect of falling U.S. interest rates may offset some of the demand for the dollar. The odds on the Fed halving its target rate for overnight bank loans to 0.75 percent on Oct. 29 rose to 26 percent last week, futures on the Chicago Board of Trade showed. The chances were zero a week earlier.

Dollar `Pullback'

The U.S. already has the lowest rates of any Group of Seven industrialized nation except Japan, where the key rate is 0.5 percent. That means even dollar bulls expect the gains may slow before picking up again later in the year or in 2009.

``We will look for a pullback,'' said Meg Browne, vice president of foreign-exchange research at Brown Brothers Harriman & Co. in New York. Still, ``we haven't ended this period of unwinding'' and over the next two to three years ``the dollar will strengthen,'' she said.

Another obstacle for the dollar is the flood of debt the U.S. will sell to finance the budget deficit and bank bailouts. Gross issuance of Treasury coupon securities will rise to about $1.15 trillion in the 2009 fiscal year from $724 billion last year, according to Credit Suisse Securities USA LLC, one of the 17 primary dealers of U.S. government securities obligated to bid at Treasury auctions.

``The true test whether the dollar really is a safe haven has yet to come,'' Deutsche Bank's London-based currency strategist Henrik Gullberg wrote in an Oct. 24 report to clients.

Commodity Currencies

A survey dated Oct. 27 of 30 fund managers overseeing $1.45 trillion by Jersey City, New Jersey-based Ried Thunberg & Co. found that 59 percent expect the dollar to strengthen against the euro over the next three months, down from 71 percent last week.

As the dollar gains, the currencies of commodity-exporting nations including Australia and Canada are likely to suffer most, according to Citigroup Inc. The Australian currency has dropped 23 percent versus the greenback in the past month, while Canada's dollar has slumped 19 percent as commodities tumbled.

``Dollar repatriation overtakes coordinated policy action at the heart of the radar,'' analysts led by London-based Tom Fitzpatrick, global head of currency strategy at Citigroup, wrote in a report Oct. 24. ``Capitulation on long positions in foreign assets is gaining pace. Risk reduction should continue to dominate. Commodity currencies should suffer the most.''

Morgan Stanley recommends currencies in countries with low interest rates, such as Japan and the U.S., where investors sought loans to purchase assets in countries with higher rates.

Foreign exchange ``market dynamics suggest the frictions are not over yet,'' Sophia Drossos, a currency strategist at Morgan Stanley in New York, said in an Oct. 22 report to clients. ``Flows appear consistent with continued delivering and we expect this trend has further to run.''

Khối ngoại gây sức ép lên tỷ giá USD/VND

Khối ngoại gây sức ép lên tỷ giá USD/VND

n Minh Đức Thứ sáu, 24/10/2008, 18:34 (GMT+7)

Từ đầu tháng 10 đến 22/10, khối ngoại đã bán ròng khoảng 9.000 tỷ đồng tương đương 542 triệu USD trái phiếu chính phủ...Khối đầu tư nước ngoài cơ cấu lại danh mục, hoặc chuyển vốn ra nước ngoài gây sức ép lên tỷ giá USD/VND. Đây là một nhận định được Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước, đưa ra cuối ngày 24/10. Cụ thể, theo Vụ Chính sách tiền tệ, cuộc khủng hoảng tài chính làm cho thị trường tín dụng trên thế giới bị thu hẹp và rủi ro tăng lên buộc các nhà đầu tư phải cơ cấu lại danh mục đầu tư. Tính từ đầu tháng 10 đến ngày 22/10, các nhà đầu tư nước ngoài bán ròng khoảng 9.000 tỷ đồng tương đương 542 triệu USD trái phiếu chính phủ để cơ cấu lại danh mục đầu tư, hoặc chuyển vốn ra nước ngoài gây sức ép tăng tỷ giá VND/USD (từ ngày 15/9 - 22/10/2008, lượng bán ròng trái phiếu của khối này là 10.740 tỷ đồng). Trong ngày 23/10, giá bán ra đồng USD của các ngân hàng thương mại đồng loạt niêm yết ở mức 16.850 VND, sát trần biên độ +/-2% theo tỷ giá bình quân liên ngân hàng, tăng tới 240 VND so với ngày 16/10. Trong ngày 24/10, giá USD bán ra của các ngân hàng thương mại giảm nhẹ xuống còn 16.848 VND. Sự điều chỉnh này căn theo mức giảm của tỷ giá bình quân trên thị trường liên ngần hàng trong ngày, ở mức 16.518 VND. Đáng chú ý là mức chênh lệch giữa giá mua vào – bán ra của các ngân hàng đã được rút ngắn còn 18 VND, thay vì chênh lệch từ 50 – 70 VND hồi đầu tháng. Báo cáo tuần của Ngân hàng Nhà nước giải thích rằng “tỷ giá USD/VND trên thị trường trong nước biến động cùng với xu hướng tăng giá của đồng USD trên thị trường quốc tế”. Một nguyên nhân khác cũng được đề cập đến là việc Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh lãi suất, đồng thời thanh toán trước hạn tín phiếu bắt buộc cho các ngân hàng thương mại cũng tác động đến tỷ giá USD/VND, do các ngân hàng thương mại muốn mua ngoại tệ để cải thiện trạng thái ngoại tệ khi được thuận lợi về thanh khoản tiền đồng. Hiện Ngân hàng Nhà nước đang theo dõi chặt chẽ diễn biến của thị trường để kịp thời có biện pháp bình ổn cung cầu ngoại tệ khi cần thiết. Cũng trong báo cáo trên, Ngân hàng Nhà nước cho biết hoạt động ngân hàng và thị trường tiền tệ tuần qua vẫn ổn định. Vốn khả dụng của các tổ chức tín dụng đang dư thừa ở mức khá lớn với khoảng 50.000 tỷ đồng. Lãi suất chào bán qua đêm VND trên thị trường tiền tệ liên ngân hàng có xu hướng giảm mạnh, từ mức 13%/năm ngày 16/10 xuống 10,33%/năm ngày 22/10. Lãi suất cho vay VND trong tuần cũng đã giảm đáng kể sau khi có những quyết định hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước, bình quân giảm từ từ 0,5% - 1%/năm; các ngân hàng thương mại nhà nước cho vay ở mức 17% - 18,5%/năm, riêng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam áp dụng mức lãi suất 16,2%/năm với một số đối tượng; các ngân hàng thương mại cổ phần cho vay ở mức 17% - 19,5%/năm. Vì sao tỷ giá USD/VND biến động mạnh? MINH ĐỨC 24/10/2008 00:36 (GMT+7) Phản hồi (5) | In bài viết này | [+] Cỡ chữ [-] Nhiều người dân đi mua USD trong những ngày vừa qua - Ảnh: VnExpress. Để xem được Video bạn cần phải cài Flash Player Video: Chỉ sau 3 ngày, tỷ giá USD/VND tăng vọt thêm 240 VND. Vì sao có sự đột biến này và liệu cơn sốt hồi tháng 6 và 7 vừa qua có lặp lại? Đến ngày 23/10, giá USD bán ra của các ngân hàng thương mại đồng loạt niêm yết ở mức 16.850 VND, tăng tới 240 VND so với cuối tuần trước. Trên thị trường tự do, mốc 17.000 VND cũng chính thức được tái lập. Cầu đột biến và có yếu tố tâm lý Trước sự đột biến trên, cuối ngày 23/10, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), đầu mối thanh toán xuất nhập khẩu lớn nhất trong hệ thống, đã có những phân tích cụ thể về những nguyên nhân, cũng như đánh giá về khả năng ứng phó của các ngân hàng thương mại trong thời gian tới. Theo Vietcombank, có 4 nguyên nhân trực tiếp dẫn tới đợt biến động mạnh lần này. Thứ nhất, Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất cơ bản, giảm lãi suất tái chiết khấu và tái cấp vốn, tăng lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc, thanh toán tín phiếu bắt buộc trước hạn đã làm cho VND mất giá tương đối so với đồng USD. Về nguyên nhân này, ông Nguyễn Phước Thanh, Tổng giám đốc Vietcombank, phân tích rằng những chính sách trên của Ngân hàng Nhà nước tạo điều kiện để các ngân hàng giảm lãi suất, cung thêm tiền vào lưu thông. Từ đây có tâm lý lo ngại đà tăng lạm phát có thể tái diễn, VND mất giá nên một số người dân có xu hướng mua USD vào để dự trữ. Thứ hai, thời gian qua có một số nhà đầu tư nước ngoài đã cơ cấu lại danh mục đầu tư chứng khoán và có nhu cầu chuyển đổi ra ngoại tệ làm tăng cầu USD trên thị trường. Thứ ba, một số nhà nhập khẩu thực hiện việc thu gom USD đón đầu để chuẩn bị thanh toán vào thời điểm cuối năm – thời điểm mà thị trường liên ngân hàng tại Việt Nam thường có biến động hơn so với các thời điểm trong năm. Từ đây cũng góp phần thúc đẩy cầu tăng. Thứ tư, theo ông Nguyễn Phước Thanh, có thể là một sự trùng hợp ngẫu nhiên với diễn biến tăng giá của đồng USD so với các đồng tiền chủ chốt trên thế giới. Diễn biến này cũng tác động nhất định đến tâm lý người dân, nhà đầu tư trong nước, thúc đẩy họ mua ngoại tệ vào và kích thêm cầu. “Những yếu tố trên cùng tác động làm cầu USD tăng đột biến, trong khi cung lại tương đối ổn định và có cấu trúc tương đối “cứng nhắc”: do chỉ có một số ngân hàng có thế mạnh trong kinh doanh ngoại hối là nguồn cung ứng chính của thị trường, nên dẫn đến việc nguồn cung bị thiếu hụt mang tính cực bộ tại một số ngân hàng”, báo cáo phân tích của Vietcombank nhận định. Trước sức cầu tăng, các ngân hàng chủ động nâng giá USD lên trong những ngày qua và thị trường tự do cũng “bám theo” diễn biến này. Tại Vietcombank, trong 3 ngày gần đây, doanh số mua bán ngoại tệ cũng tạo những con số đột biến đáng chú ý. Trong ngày 17/10, ngân hàng này mua vào chỉ 41,5 triệu USD và bán ra 66 triệu USD; ngày 20/10 tương ứng là 71 triệu USD và 60,5 triệu USD; nhưng ngày 21/10 lượng mua vào đã vọt lên 127 triệu USD và bán ra tới 122 triệu USD; ngày 22/10 tăng mạnh hơn với 160 triệu USD mua vào và 161,6 triệu USD bán ra. Có đầu cơ, nước ngoài rút vốn? Trong đợt biến động này, theo nhận định của Tổng giám đốc Vietcombank, là có yếu tố đầu cơ và tác động tâm lý. Những tín hiệu VND xuống giá từ chính sách tiền tệ mới, lo ngại ảnh hưởng lạm phát, thấy tín hiệu mua ngoại tệ nhiều từ khối nước ngoài… dễ tạo tâm lý đám đông. “Tuy nhiên, yếu tố tâm lý và đầu cơ đó chủ yếu ở người dân và thị trường bên ngoài. Những ngày qua, thị trường bên ngoài dòm các ngân hàng nâng giá và chạy theo, và thường thì vẫn chạy trước”, ông Thanh nói. Còn với các doanh nghiệp, ông Thanh cho rằng có thể loại trừ khả năng có đầu cơ. Trên thực tế có những doanh nghiệp mua vào ngoại tệ để thanh toán trước, do thấy tỷ giá đang thấp và dự phòng khả năng có biến động thường thấy vào cuối năm. Còn trường hợp các doanh nghiệp đầu cơ là khá hạn chế. Ông Thanh phân tích: “Nếu doanh nghiệp đầu cơ chờ bán ra kiếm lợi chênh lệch cũng chưa hẳn đã bù được khoản lãi suất trả cho lượng tiền nằm đầu cơ đó, thậm chí có thể lỗ. Mặt khác, nhiều doanh nghiệp hiện nay đâu phải là sẵn nhiều tiền cho chuyện này”. Một nguyên nhân mà giới đầu tư và người dân quan tâm là có dấu hiệu rút vốn của nhà đầu tư nước ngoài. Đây cũng là một nguyên nhân Vietcombank đề cập đến. Ngay trong doanh số mua bán ngoại tệ đột biến những ngày vừa qua tại ngân hàng này, lượng bán ra cho các ngân hàng nước ngoài chiếm khoảng 70%. “Gần đây các ngân hàng nước ngoài mua ngoại tệ nhiều. Có thể họ chuẩn bị tư thế để chuyển tiền do giá thời gian qua thấp; có thể do khó khăn nguồn ngoại tệ nên mua vào để xử lý chuyện nội bộ. Từ đó tạo ra cầu ngoại tệ lớn, kéo theo cả yếu tố tâm lý. Và khi tổ chức nước ngoài mua nhiều thì dễ tạo tâm lý lớn. Các nhà đầu tư thấy nước ngoài mua cũng có tâm lý đám đông mua theo, dẫn đến cầu tăng”, ông Thanh cho biết thêm. Tuy nhiên, Tổng giám đốc Vietcombank cho rằng việc rút vốn có thể tập trung ở dòng vốn đầu tư gián tiếp, bởi hoạt động này không dễ thực hiện ở dòng vốn đầu tư trực tiếp. Và điểm lo ngại là sự chuyển dịch đó sẽ tạo tâm lý không tốt tới tỷ giá, còn về khối lượng của nguồn vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài theo ông cũng không phải là lớn và hoàn toàn có thể can thiệp được. “Sẽ ổn định, mốc 17.000 VND là hợp lý” Sau 3 ngày biến động mạnh, tỷ giá USD/VND trên thị trường đã chững lại; mức bán ra của các ngân hàng thương mại ở trần biên độ cho phép theo tỷ giá bình quân liên ngân hàng, quanh mốc 16.850 VND. Ông Nguyễn Phước Thanh dự báo, từ tuần tới tỷ giá sẽ ổn định trở lại và duy trì ở mức cao theo trần của biên độ. Mức mà nhà lãnh đạo ngân hàng thanh toán xuất nhập khẩu lớn nhất trong hệ thống hiện nay cho là hợp lý thời gian tới là 1 USD = 17.000 VND. “Tất nhiên, để tăng lên 17.000 VND cần có sự nhịp nhàng và “ngọt ngào”, chứ để “giật” mạnh như những ngày vừa qua là có vẻ không ổn”, ông nói. Bởi theo giải thích của ông, thời gian qua tỷ giá ở mức thấp, thậm chí có hướng ép tăng lên để hỗ trợ cho xuất khẩu. Và với một mức tỷ giá cao một chút là cần thiết cho những doanh nghiệp trong lĩnh vực này. Một nhận định chung là thời gian qua nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó khăn do chi phí đầu vào trong nước tăng, lãi suất vay vốn cao, giá hàng hóa bán ra thế giới có xu hướng giảm do ảnh hưởng từ khủng hoảng… Trước những vấn đề đó, nếu tỷ giá không có điều chỉnh hợp lý để hỗ trợ thì sẽ càng thêm khó khăn. Mốc 17.000 VND cũng được Vietcombank dự báo là khó vượt qua trong thời gian tới, bởi sẽ khó có những biến động đột biến nối tiếp. Ông Thanh nhận định hệ thống ngân hàng thương mại, cũng như Ngân hàng Nhà nước, đủ sức để can thiệp. Hiện Vietcombank đã sẵn có khoảng 2 tỷ USD để chủ động đối phó, đi cùng với cam kết bán đủ ngoại tệ cho các nhu cầu hợp lý. Ngoài ra, các ngân hàng quốc doanh lớn cũng đang có tư thế chủ động để ứng xử với các tình huống. Trường hợp trạng thái ngoại tệ âm sẽ có sự hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước. Trước khả năng dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài rút khỏi thị trường, ông Nguyễn Phước Thanh cho rằng cũng chỉ cần khoảng 3 – 4 tỷ USD là có thể cân đối được. Tuy nhiên trong sự cân đối này, cũng như trước khả năng sức cầu chung tăng lên, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các ngân hàng thương mại. “Chứ nếu những thành viên khác án binh bất động, mỗi chúng tôi thì làm không nổi”, ông Thanh nói.